Η δήμαρχος της Μαδρίτης, η κομμουνίστρια επί Φράνκο που γλίτωσε το 1977 από τρομοκρατική επίθεση ακροδεξιών παραστρατιωτικών, η ακτιβίστρια των Indignados, μιλάει για τις βουλευτικές εκλογές στην Ισπανία, για την Ελλάδα και για τη χαρά της ζωής
Η δήμαρχος της Μαδρίτης συνοδευόμενη από την εγγονή της Λόλα.
Φωτογραφία: AFP/visualhellas.gr, REX shutterstock
Εχει συμπληρωθεί ένα εξάμηνο από τότε που η μεγαλύτερη πόλη του ισπανικού κράτους απέκτησε την πρώτη, έπειτα από δυόμισι δεκαετίες, αριστερή δήμαρχο. Και όχι οποιαδήποτε αριστερή δήμαρχo, αλλά τη Μανουέλα Καρμένα, την πάλαι ποτέ «κόκκινη δικαστίνα» της Μαδρίτης και μετέπειτα «Πασιονάρια των Αγανακτισμένων».
Κομμουνίστρια επί Φράνκο που γλίτωσε το 1977 από τρομοκρατική επίθεση ακροδεξιών παραστρατιωτικών, εισηγήτρια των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ιέρεια κατά της διαφθοράς στο δικαστικό σώμα και ακτιβίστρια των Indignados, η Μανουέλα Καρμένα είναι μια σπουδαία φυσιογνωμία της μαδριλένικης ζωής. Στα 71 της τέθηκε επικεφαλής του συνδυασμού «Ahora Madrid» στις δημοτικές εκλογές του περασμένου Μαΐου, ο οποίος υποστηρίχθηκε και από τους Podemos. Τερμάτισε με οριακή διαφορά δεύτερη, αλλά ανέλαβε τη δημαρχία με τη στήριξη του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος. Η πρώτη πρωτοβουλία που ανέλαβε ως δήμαρχος σε μια πόλη που ταλανίζεται από τη στεγαστική φούσκα αφορούσε τους πλειστηριασμούς.
Το καλοκαίρι ακύρωσε πάνω από 2.000 διαταγές εξώσεων και βρίσκεται σε διαρκή διαβούλευση με τους τραπεζίτες για την επίλυση του στεγαστικού ζητήματος. Η ίδια ιεραρχεί την ανακούφιση από την ακραία φτώχεια σε βασική προτεραιότητα της διοίκησής της. Δεν στέκεται όμως μόνο σ' αυτά, δίνει το στίγμα της αλλαγής με την προσωπική της στάση, μειώνοντας τον μισθό της και αποκηρύσσοντας το επίσημο αυτοκίνητο για το αγαπημένο της ποδήλατο ή το μετρό. Εκεί την πετυχαίνουν οι πολίτες της Μαδρίτης τα πρωινά και τη φωνάζουν όπως η ίδια επιθυμούσε, με το μικρό της όνομα.
Η ανάληψη της δημαρχίας από μέρους της πλασαρίστηκε τότε από τον διεθνή Τύπο ως «πρόβα διακυβέρνησης» των Podemos εν όψει των εθνικών εκλογών. Σήμερα, που ανοίγουν οι κάλπες στην Ισπανία, αυτό το σενάριο δεν κερδίζει πολλούς πόντους, αφενός γιατί οι Podemos στις πρόσφατες δημοσκοπήσεις τερματίζουν τέταρτοι και αφετέρου γιατί - όπως η ίδια δηλώνει - στην αποκλειστική της συνέντευξη στο BHMAgazino: «Δεν θα στηρίξω κανένα κόμμα. Είμαι δήμαρχος όλων των πολιτών».
Ποιες είναι οι βασικές προτεραιότητες που έχετε θέσει ως δήμαρχος της Μαδρίτης, αυτές που όπως θα λέγαμε αποτυπώνουν το στίγμα των διαθέσεών σας; «Κοιτάξτε, το πρώτο πράγμα που κάναμε εγώ και η ομάδα μου όταν μπήκαμε στο δημαρχείο ήταν να προχωρήσουμε σε μια σωστή εκτίμηση της κατάστασης που επικρατούσε, γιατί ο δήμος βρισκόταν για δύο δεκαετίες στον έλεγχο του Λαϊκού Κόμματος. Μη με παρεξηγήσετε, δεν το λέω με καχυποψία. Μου φαινόταν απολύτως λογικό να μελετήσω πρώτα το προηγούμενο μοντέλο διοίκησης, εντοπίζοντας τα καλά και τα κακά σημεία και μετά να αναλάβω δράση. Από 'κεί και πέρα, η επίλυση του στεγαστικού ζητήματος ήταν το πρώτο που με απασχόλησε. Ξεκινήσαμε μια διαβούλευση με τους τραπεζίτες με στόχο να αποτραπούν οι εξώσεις. Το καλοκαίρι ακυρώσαμε πάνω από 2.000 διαταγές εξώσεων και έχουμε πολύ δρόμο ακόμη να βαδίσουμε».
Η λιτότητα και η διαφθορά είναι τα βασικότερα προβλήματα της Μαδρίτης και προφανώς ολόκληρης της χώρας. Αλλάζει κάτι σ' αυτά τα πεδία; «Αναμφισβήτητα είναι τα πιο μεγάλα προβλήματα και κάναμε αγώνες πολλά χρόνια πριν. Προσωπικά εκτιμώ ότι για αυτόν τον λόγο πετύχαμε αυτή τη νίκη. Η πιο δύσκολη μάχη είναι με τη λιτότητα, με την έννοια ότι σ' ένα περιβάλλον που εφαρμόζονται περιοριστικές πολιτικές σε ολόκληρη τη χώρα τα περιθώρια ελευθερίας που υπάρχουν για έναν δήμο είναι περιορισμένα. Παρ' όλα αυτά, αλλάξαμε τις προτεραιότητες στο δημοτικό συμβούλιο. Εγκαινιάσαμε μια κουλτούρα ότι η πρώτη μας μέριμνα είναι οι άνθρωποι. Οι πρωτοβουλίες που πήραμε για τους πλειστηριασμούς και την παιδική σίτιση είναι ένα τέτοιο δείγμα. Πρέπει να προστατεύσουμε την αξιοπρέπεια των ανθρώπων. Οι πολίτες της Μαδρίτης μάς εξέλεξαν και δουλεύουμε για αυτούς στη βάση μιας καλής και εξορθολογισμένης διαχείρισης οικονομικών πόρων. Αυτή η δουλειά αναγνωρίζεται. Πρέπει να δείτε πώς μου μιλάνε οι πολίτες στον δρόμο. Νιώθω πραγματικά περήφανη για αυτό. Για τη διαφθορά δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι πρέπει να δοθεί ένα τέλος. Το κυνηγάμε κάθε μέρα θεσπίζοντας διαδικασίες διαφάνειας και λογοδοσίας».
Οι Podemos μαζί με άλλες αριστερές οργανώσεις στήριξαν την υποψηφιότητά σας για τη Μαδρίτη. Αυτό σημαίνει ότι θα στηρίξετε κι εσείς τους Podemos για τις εθνικές εκλογές; «Οχι, δεν σημαίνει αυτό. Εγώ αντιλαμβάνομαι ότι είμαστε μια συμμαχία πολιτών που απαρτίζεται από διαφορετικές οργανώσεις, κόμματα και προσωπικότητες. Δεν είμαστε όμως ένα κόμμα, γι' αυτό κι εγώ δεν θα στηρίξω κανένα κόμμα στις σημερινές εκλογές. Εχω αφοσιωθεί στη Μαδρίτη και ελπίζω εδώ να χτίσουμε ένα υπόδειγμα για ολόκληρο το κράτος. Το δήλωσα από την πρώτη ημέρα της εκλογής μου και το τηρώ: είμαι δήμαρχος όλων των Μαδριλένων».
Δώσατε πολλούς αγώνες στο παρελθόν υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Θεωρείτε ότι η νίκη σας συνιστά μια αναγνώριση αυτής της δράσης; «Από μία άποψη, θα έλεγα ναι. Ο κόσμος με εμπιστεύτηκε, επειδή γνώριζε το παρελθόν μου. Από την άλλη, ο κόσμος βαρέθηκε να μην εκπροσωπείται. Το κίνημα 15Μ (το κίνημα των Αγανακτισμένων) εξέφρασε ακριβώς αυτή την ανάγκη. Αυτό που είμαστε σήμερα είναι απότοκο εκείνης της πολιτικής ενέργειας».
Μια γυναίκα δήμαρχος είναι ένα βήμα για την έμφυλη ισότητα στην πολιτική;«Σαφώς είναι. Δείχνει ότι οι γυναίκες δεν αντιστοιχούν στο στερεότυπο του "αδύναμου φύλου", ούτε έχουν θέση μόνο στην ιδιωτική σφαίρα της ζωής. Αντιθέτως, είμαστε έτοιμες, όπως ακριβώς και οι άνδρες, να διοικήσουμε και να τρέξουμε στην πολιτική».
Η καθημερινότητά σας άλλαξε από τη στιγμή που αναλάβατε τα νέα σας καθήκοντα; «Η καθημερινότητά μου γέμισε με μια γοητευτική τρέλα. Αναμενόμενο, αν αναλαμβάνεις τη δημαρχία μιας τόσο μεγάλης πόλης όπως η Μαδρίτη. Η ατζέντα μου είναι διαρκώς γεμάτη, έχω μια σειρά από ανελαστικές δεσμεύσεις που με γεμίζουν άγχος. Εξακολουθεί, όμως, να μου φαίνεται συναρπαστικό όλο αυτό. Για μένα είναι σημαντικό να διαφυλάξω το στοιχείο της απευθείας επικοινωνίας με τον κόσμο (κι αυτός είναι ίσως ένας λόγος για τον οποίο η ατζέντα μου είναι γεμάτη). Δεν θέλω να το εγκαταλείψω, είναι βασικό για μένα να υπάρχει άμεση επαφή. Πηγαίνω στο δημαρχείο με το μετρό, ο κόσμος έρχεται, μου μιλάει, με ρωτάει, μου ζητάει να βγάλουμε selfie».
Ελλάδα και Ισπανία έχουν παράλληλες διαδρομές στην υπόθεση της οικονομικής κρίσης. Ωστόσο στην Ελλάδα η έξοδος δεν φαίνεται ορατή στο άμεσο μέλλον. Με βάση την εμπειρία σας, τι θα λέγατε στους πολίτες της Ελλάδας; «Φαντάζομαι τις διαφορετικές και συχνά δύσκολες συνθήκες που αντιμετωπίζει ο πληθυσμός στην Ελλάδα. Θέλω να σας πω, όμως, ότι θαυμάζω τους Ελληνες. Με εντυπωσιάζει η αλληλεγγύη που δείχνουν στους πρόσφυγες παρά τη δική τους κρίση. Πιστεύω ότι είστε ένας δυνατός λαός. Συνεχίστε, λοιπόν, να προσπαθείτε και δοκιμάστε διαφορετικά και εναλλακτικά μοντέλα διοίκησης με γνώμονα πάντα την αξία της ανθρώπινης ύπαρξης».
Στα χρόνια της κρίσης εξοικειωθήκαμε με τη δυστυχία και τη μιζέρια. Είναι πιθανό να ανακαλύψουμε ξανά τη χαρά της ζωής; «Δεν ξέρω αν είναι πιθανό. Ξέρω πολύ καλά ότι είναι απαραίτητο να το κάνουμε. Δεν γίνεται αλλιώς. Δεν θα καταφέρουμε να δημιουργήσουμε πολιτικές και κοινωνικές λύσεις για τα προβλήματα που γέννησε η κρίση, αν δεν μας ελκύει η μαγεία της ζωής. Θα καταδικαστούμε σε μια ανέμπνευστη έρημο. Δεν αρκεί να λέμε "θα το ξεπεράσουμε". Πάμε να το κάνουμε».
______________
* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 20 Δεκεμβρίου 2015
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου