Διάλεξη: «Το Κεφάλαιο του Μαρξ – Θεωρητικό περιεχόμενο και η διαλεκτική λογική δομή ΙΙ»

    Διάλεξη:    

Διάλεξη: «Το Κεφάλαιο του Μαρξ – Θεωρητικό περιεχόμενο και η διαλεκτική λογική δομή ΙΙ»

05/02/2018

Το 16ο Μάθημα του Νέου Κύκλου Μαθημάτων για την Ιστορία του Μαρξισμού, που διοργανώνει ο Όμιλος Επαναστατικής Θεωρίας, θα γίνει την Πέμπτη 8 Φεβρουαρίου στις 6.30μ.μ. στο αμφιθέατρο Μ318 του Ε.Μ.Π., με θέμα «Το θεωρητικό περιεχόμενο και η διαλεκτική λογική δομή του Α’ τόμου του Κεφαλαίου του Κ. Μαρξ. 2: Η διαδικασία της παραγωγής του κεφαλαίου ως ουσία του αντικειμένου. Η αντιφατικότητα της παραγωγής υπεραξίας (απόλυτης & σχετικής). Εργατικός μισθός, συσσώρευση του κεφαλαίου και πρωταρχική συσσώρευση».

Η διάλεξη θα γίνει από τον αναπληρωτή καθηγητή φιλοσοφίας Δημήτρη Πατέλη και θα εστιάσει στα εξής:

ΕΝΟΤΗΤΑ 3η: Η παραγωγή της απόλυτης υπεραξίας

Εργασιακή διαδικασία και διαδικασία αξιοποίησης.

1. Η εργασιακή διαδικασία.

2. Η διαδικασία αξιοποίησης [Ο διττός χαρακτήρας της διαδικασίας αυτοκίνησης της ουσίας. Η εργασιακή διαδικασία και η διαδικασία προσαύξησης της αξίας ως ουσιώδες και επουσιώδες].

Σταθερό κεφάλαιο και μεταβλητό κεφάλαιο [ως άρνηση της άρνησης του είναι του αντικειμένου. Φαινομενικότητα].

Το ποσοστό της υπεραξίας, η εργάσιμη ημέρα, το ποσοστό και η μάζα της υπεραξίας [ως αντανάκλαση]. Το υπερπροϊόν. [Προσδιορισμός της ουσίας. Η παραγωγή απόλυτης υπεραξίας ως ταυτότητα].

ΕΝΟΤΗΤΑ 4η: Η παραγωγή της σχετικής υπεραξίας

Η έννοια της σχετικής υπεραξίας. [Η παραγωγή σχετικής υπεραξίας από την άποψη της κατηγορίας της ετερότητας].

Συνεργασία [διαφορά].

Καταμερισμός της εργασίας και βιοτεχνία [Η αντίθεση. Η λογική της εξέτασης του τρόπου παραγωγής σχετικής υπεραξίας δια της προβιομηχανικής βιοτεχνίας].

Μηχανήματα και μεγάλη βιομηχανία [Οι μηχανές και η μεγάλη βιομηχανία ως αντίφαση].

ΕΝΟΤΗΤΑ 5η: Η παραγωγή της απόλυτης και της σχετικής υπεραξίας [ως θεμέλιο].

ΕΝΟΤΗΤΑ 6η: Ο εργασιακός μισθός [ως αναγκαία παρέκβαση απ’ τη λογική πραγμάτευση].

ΕΝΟΤΗΤΑ 7η: Η διαδικασία της συσσώρευσης του κεφαλαίου

Απλή αναπαραγωγή [ως τυπικό θεμέλιο].

Μετατροπή της υπεραξίας σε κεφάλαιο [ως πραγματικό θεμέλιο. Η απλή αναπαραγωγή ως τυπικό θεμέλιο. Η μετατροπή της υπεραξίας σε κεφάλαιο ως πραγματικό θεμέλιο].

Ο γενικός νόμος της κεφαλαιοκρατικής συσσώρευσης [ως πλήρες θεμέλιο].

Η λεγόμενη πρωταρχική συσσώρευση [ως όρος].

---

Βιβλιογραφία:

Marx, K. (2016). Το κεφάλαιο. Μετ.: Θ. Γκιούρας. Επιμέλεια: Θ. Γκιούρας, Θ. Νουτσόπουλος, Δ. Γράβαρης. Αθήνα: Κ.Ψ.Μ.

Καρλ Μαρξ. Το Κεφάλαιο, τόμος 1ος

Βαζιούλιν Β. Α. Το σύστημα της λογικής του Χέγκελ και το σύστημα λογικής στο «Κεφάλαιο» του Μαρξ.//Επιστημονική σκέψη, Νο 36, 1987, σ. 75-82.

Βαζιούλιν Β. Α. Η ανάβαση από το αφηρημένο στο συγκεκριμένο.//Νέα προοπτική 67, 5/12/1992.

Βαζιούλιν Β. Α. Το πρόβλημα της αντίφασης στο “Κεφάλαιο” του Μαρξ.//Ουτοπία, Νο 12, 1994, σ. 17-28.

Βαζιούλιν Β. Α. Για τη σημασία της Λογικής του «Κεφαλαίου» του Κ. Μαρξ.//ΔΙΑΠΛΟΥΣ, Νο 26, Ιούνιος-Ιούλιος 2008, σελ. 21-25.

Βαζιούλιν Β. Α. Υπέρ της ιστορικής προσέγγισης στο πρόβλημα του ιστορικού και του λογικού.

Βαζιούλιν Β. Α. Προς τους Έλληνες αναγνώστες [της «Λογικής του “Κεφαλαίου” του Κ. Μαρξ»]. & Περιεχόμενα.

Βαζιούλιν Β. Α. Η ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ . Στο: Η ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΠΡΟΤΣΕΣ ΚΑΙ Η ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΤΟΥ. ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ, ΑΘΗΝΑ,

1988

Βαζιούλιν Β. Α. Η μεθοδολογία διερεύνησης της ανάπτυξης της κοινωνίας ως «οργανικού όλου». Στο: Βαζιούλιν, Β. Α. (2013). Η λογική της ιστορίας. Ζητήματα θεωρίας και Αθήνα μεθοδολογίας.

Αθήνα: ΚΨΜ.

Ροζεντάλ Μ. Προβλήματα διαλεκτικής στο “Κεφάλαιο” του Μαρξ.

Ilienkov, Evald V. Η διαλεκτική του αφηρημένου και του συγκεκριμένου στο Κεφάλαιο του Μαρξ. μετάφραση: Η. Χριστοφορίδης, Γ. Στεφανίδης. Ένεκεν, 2016

HAUG. Εισαγωγικά μαθήματα στο “ΚΕΦΑΛΑΙΟ”

Τα λήμματα: Aντικειμενική πραγματικότητα, Αντικείμενο, Πράγμα, «Κεφάλαιο», Αιτιότητα, Αιτιοκρατία (ντετερμινισμός), Ανάγκες ή ανάγκη, Αντικειμενικός ιδεαλισμός, Αντικειμενισμός,

Γνωστική διαδικασία, Γνώση, Εμπειρικό και θεωρητικό, Εξωτερικό και εσωτερικό, Μέρος και όλο, Ποιότητα και ποσότητα, Ουσία και φαινόμενο, Πραγματικότητα, Πρακτική, Νομοτέλεια,

Κατηγοριακή σκέψη, Διαλεκτική λογική, Διάνοια και λόγος, Ανάβαση από το αφηρημένο στο συγκεκριμένο, Ιστορικό και λογικό, Πέρασμα των ποσοτικών αλλαγών σε ποιοτικές, Μέτρο, Αντίφαση

διαλεκτική, Άρση, Σύνθεση, Νομοτέλεια, Χέγκελ (Hegel) Γκέοργκ Βίλχελμ Φρίντριχ, «Επιστήμη της λογικής», .

Πατέλη Δ. Για τη διαλεκτική – υλιστική αντίληψη της Ιστορίας. Γραπτή εκδοχή του μαθήματος #02 Ιστορικός Υλισμός, από τα 7 Απλά Μαθήματα Μαρξισμού, που συνδιοργανώνουν ο ΟΜΙΛΟΣ ΜΑΡΞΙΣΤΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ, ο ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΜΑΡΞΙΣΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ‘Γ.ΚΟΡΔΑΤΟΣ’ & οι ΟΜΙΛΟΙ ΜΕΛΕΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 07/01/2015.

Πατέλη Δ . Κοινωνικές Επιστήμες και μεθοδολογία του οργανικού όλου: Πέραν του διπόλου ποιοτικών και ποσοτικών μονομερειών. Μ.Πουρκός & Μ.Δαφέρμος, (επιμ), Ποιοτική έρευνα στις κοινωνικές επιστήμες. Αθήνα: Τόπος, 2010, σ. 207-297.

Πατέλη Δ. Ο Χέγκελ και το γίγνεσθαι της επιστημονικής σκέψης. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ τ. 26 (Σεπτέμβριος 2009), σ. 294-317.

Πατέλη Δ. Όψεις της «υπόστασης» ως λογικής και μεθοδολογικής κατηγορίας. Από τον Σπινόζα στον Χέγκελ. Ουτοπία, Νο 61, 2004, σελ. 23 – 42.

Πατέλη Δ. Η διαλεκτική του γίγνεσθαι της πολιτικής οικονομίας. Επιθεώρηση Οικονομικών Επιστημών, τεύχος 6, 2004, σελ. 103 – 128.

Πατέλη Δ. Κοινωνική νομοτέλεια: θεωρητικό κεκτημένο και «Λογική της Ιστορίας». Εννοιολογικές και μεθοδολογικές επισημάνσεις. Ζητήματα Θεωρίας και Μεθόδου των Κοινωνικών Επιστημών. Επιμ. Σ. Παπαϊωάννου. Εκδ. Κριτική. Αθήνα, 2007, σελ. 266-285.

Πατέλη Δ. Αντί προλόγου. Οι δρόμοι της κοινωνικής θεωρίας και μεθοδολογίας. Από τον κλασικό μαρξισμό στη Λογική της Ιστορίας

Την Πέμπτη 8/2/2018, στις 6.30μ.μ.

στο αμφιθέατρο Μ318 της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Ε.Μ.Π.

(τ. πτέρυγα των Ηλεκτρολόγων προς την οδό Μπουμπουλίνας, 3ος όρ.)